طي قرن نوزدهم، روسيه همانند ديگر قدرت‏هاي اروپايى، با دست اندازي به خاك چين، مرزهاي شرقي خويش را توسعه مي‏داد. در همان حال، چون ژاپن از طرفي چين را لقمه چرب و نرمي براي توسعه‏طلبي‏هاي خود مي‏يافت و از سوي ديگر در مورد مناطق شبه‏جزيره كره و سرزمين منچوري با روسيه اختلاف داشت، به دنبال بهانه‏اي براي آغاز جنگ و درآويختن با روسيه بود. در اين حال، در روز هشتم فوريه 1904م، نيروهاي ژاپن بدون اعلان جنگ و به طور غافل‏گيرانه، ناوگان روسي را در بندر پِرْتْ آرتور كه در اجاره روس‏ها بود، مورد حمله قرار دادند و به دنبال آن، در مناطق متصرفي روسيه در منچوري، نيرو پياده كردند. در طي اين نبرد، قواي روسيه متحمل شكست‏هاي پي‏درپي شدند و براي اولين بار، يك دولت آسيايى توانسته بود يك قدرت غربي را شكست دهد. به دنبال اين شكست‏ها، دولت روسيه كه توان ادامه جنگ را نداشت سرانجام با ميانجي‏گري امريكا، در پنجم سپتامبر 1905م قرارداد صلح پورْتْسْموت را با ژاپن امضا كرد. به موجب اين قرارداد، نيمه جنوبي جزيره ساخالين و بندر پرت آرتور در شرق روسيه و نيز شبه‏جزيره كره تحت‏الحمايه ژاپن شد. لطمه‏اي كه با امضاي اين قرارداد بر حيثيت نيكلاي دوم، تزار روس وارد آمد، زمينه‏ساز انقلاب 1905م روسيه را فراهم آورد. (ر.ك: 8 فوريه)